Cloveniersgilde Etten
onder bescherming van St. Jan de Doper

Op 20 oktober 1997 wordt het Cloveniersgilde van Etten heropgericht.

Om een erkenning als gilde te verkrijgen, heeft men de toestemming nodig van de Federatie van Schuttersgilden in Noord Brabant, dit via het bestuur van de kring waartoe men behoort. Aan het kringbestuur van Baronie en Markizaat moesten wij kunnen bewijzen dat er vroeger een cloveniersgilde in Etten was geweest, dat wij wilden doen herleven. Dit kon geschieden door overlegging van het originele octrooi, dat op 20 oktober 1657 door Maria Stuart de moeder van Stadhouder Willem III aan de ingezetenen van Etten was verleend. Stadhouder Willem IIIHoogstwaarschijnlijk was er toen al een groep schutters, die regelmatig bij elkaar kwam.

Het gilde werd net als zoveel gilden in die tijd opgericht om zich te beschermen tegen afgedankte huurlingen en zwervers die door het land trokken.

Daar er uit de beginperiode alleen processen van en tegen het gilde bewaard zijn gebleven en geen rekeningen of notulen, is er weinig te achterhalen. Vanaf het begin tot het einde is het gilde thuis geweest in herberg "De Prins" op "de Markt".

De Prins of wel Prins van Oragnien De herberg werd gesloopt in de zestiger jaren bij de reconstructie van "de Markt", na de aanleg van de nieuwe rijksweg Breda - Roosendaal. Geschoten werd er in "de doelen". Deze lagen achter het gemeentehuis.

Het gilde bestond rond 1730 uit dertig personen. Dit aantal steeg na 1750 tot 45 personen. Na 1800 is er een sterke terugloop van leden en vermoedelijk hield het gilde rond 1830 op te bestaan.

Waarom St. Jan de Doper als patroonheilige?
Dat het gilde niet met een patroonheilige werd opgericht heeft te maken met het feit dat het octrooi verleend is na de vrede van Munster (1648), toen alle katholieke gebruiken werden verboden.

Daar er van de periode 1657 tot 1724 geen rekeningen- of besluitenboeken van het gilde zijn teruggevonden, kan er ook niets gezegd worden over de houding van het gilde ten opzichte van de katholieke kerk in die periode.

Vanaf 1724 is het besluiten- en rekeningenboek bewaard gebleven. In het rekeningenboek wordt het gilde vanaf 1726 het St. Jansgilde genoemd. Ook was er elk jaar een gezongen H. Mis op zijn feestdag 24 juni.

In 1751 werd door de gildenbroeders in Antwerpen een beeld van St. Jan gekocht. Dit beeld werd in de schuurkerk op de Markt geplaatst en ieder jaar op zijn feestdag werd er een kaars geofferd.


Gildekringen
Alle Brabantse gilden zijn verenigd in zes regionale kringen. Het Cloveniersgilde Etten is aangesloten bij de Kring Baronie-Markiezaat. De NBFS is het overkoepelend orgaan.